top of page

Chronologie

Onderstaande tijdlijn geeft een overzicht van de belangrijkste data en gebeurtenissen en biedt context aan de documenten uit de expositie. 

1890-1892_edited.jpg

1890 - 1892

Wettelijke fundamenten

Ten tijde van Congo-Vrijstaat verschenen de eerste decreten die een wettelijke basis vormden voor de (gedwongen) verplaatsingen van metissen. Het decreet over de oprichting van de "schoolkolonies" (colonies scolaires) uit 1890 plaatste verlaten verklaarde kinderen onder voogdij van de Staat. In 1892 kregen ook religieuze congregaties toelating om kinderen onder staatsvoogdij op te vangen en hen een opvoeding en onderwijs te verschaffen.

1915

Registratie

Vanaf 1915 dicteerde een ordonnantie dat metissen moesten worden ingeschreven in de registers voor de "geciviliseerde inheemse bevolking". In de praktijk werd deze zelden systematisch toegepast.

IMG_20201124_160600.jpg

1932

Oprichting Association Pour la Protection des Mulâtres

Diverse filantropische en vaak religieus geïnspireerde initiatieven bekommerden zich om het lot van de "verlaten" metissen. In 1932 werd de vereniging A.P.P.M opgericht, die tot diep in de postkoloniale periode metissen naar België bracht en hen juridische, financiële en "morele" steun verleende.

Het 'mulattenvraagstuk'

1935

In 1935 vond in Brussel het "Congrès international pour l'étude des problèmes résultant du mélange des races" plaats. Het "mulattenprobleem" werd een politiek, sociaal, juridisch en wetenschappelijk vraagstuk.

Studiecommissies

1948

In opdracht van het koloniaal bestuur bogen diverse studiecommissies zich over de juridische en sociale positie van de metissen. Een duidelijk afgebakend beleid bleef echter uit en voor de metissen veroorzaakte dit heel wat administratieve willekeur en onzekerheid.

Jaren 1950

De metissen verenigen zich

Na de Tweede Wereldoorlog ontstonden zowel in België als in de kolonies de eerste belangenverenigingen opgericht voor en door personen van gemengde afkomst.

1952

Nieuwe decreten

Vanaf 1952 beschikten de voogdijcommissies over meer middelen om kinderen die zij als verlaten beschouwden onder staatsvoogdij te plaatsen en naar een instelling te sturen. Heel wat Afrikaanse moeders zagen zich onterecht ontzet uit hun ouderlijke macht.

1959 - 1962

"Evacuaties" rond de onafhankelijkheid

Tussen 1959 en 1962 werden ongeveer 300 internen van het "mulatteninstituut van Save" in Ruanda-Urundi en de naburige instituten Byimana en Nyangezi naar België gebracht. Onder meer dankzij het onderzoek van historica Sarah Heynssens is Save één van de best gedocumenteerde instellingen waar metissen hebben verbleven.

Postkoloniale verplaatsingen

Jaren 1960 - 1980

Ook vanuit het onafhankelijke Congo, Rwanda en Burundi bleven liefdadige netwerken verplaatsingen van metissen naar België organiseren, dikwijls in het kader van interlandelijke adoptie.

Lissia.PNG
Capture d’écran 2021-09-17 à 14.58.51.png
2015.png
2017.jpg

Jaren 2000 - 2010

Onderzoek naar een vergeten geschiedenis

Historici en antropologen werpen licht op de geschiedenis van de metissen, een miskende bladzijde uit het Belgisch koloniaal verleden.

2015 tot vandaag 

De erkenningsstrijd in stroomversnelling

In 2015 ontstaat de vereniging Metissen Van België/Métis de Belgique in de schoot van de kring 'Anciens de Save', die al sinds de jaren 1980 bijeenkomsten voor metissen organiseert. Sindsdien erkennen verschillende representatieve organen de segregationistische praktijken waaronder de metissen hebben geleden. Op 24 november 2015 presenteerde de Vlaamse Regering haar excuses aan de slachtoffers van de gedwongen adopties die in Vlaanderen tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw hebben plaatsgevonden, met inbegrip van de koloniale metissen. In 2017 spreken nog drie andere instanties erkenning uit: de Senaat, het Waals Parlement en het Brussels parlement van de Franstalige gemeenschap. Tijdens de hoorzitting in de Senaat op 25 april 2017 bracht de Katholieke kerk excuses. Op 29 maart 2018 neemt het federale parlement unaniem de "Resolutie-Metissen" aan. Een jaar later volgt een "plechtige en gedenkwaardige verklaring namens België met betrekking tot de segregatie waarvan de metissen het slachtoffer zijn" en die officiële verontschuldigingen bevat. Maar de erkenningsstrijd van de metissen is nog niet gestreden. Het onderzoeksproject "Resolutie-Metissen" wil met historische en wetenschappelijke inzichten bijdragen aan deze erkenning en aan oplossingen voor vragen en problemen waar de metissen zich tot vandaag mee geconfronteerd zien. 

bottom of page